Czasy, gdy do domowego pieca można było pakować dosłownie wszystko – śmieci, meble, martwe zwierzęta itp.  – na szczęście się kończą. System kontroli domowych kotłowni pod kątem spalania rzeczy, które w domowych warunkach nigdy spalane być nie powinny – powstaje, rozwija się i zaczyna działać coraz sprawniej nawet w mniejszych miejscowościach. A w większych miastach hula na pełnych obrotach. Warto wiedzieć, jak to działa, aby ustrzec się niepotrzebnych nerwów i kosztów.

Kto i kiedy może skontrolować kotłownię

Prawo wejścia na teren posesji (poza oczywiście policją, ale ona z reguły kontrolami kotłowni się nie zajmuje) w godz. 6:00-22:00 posiadają:

• strażnik miejski
• strażnik gminny
• osoba (zwykle urzędnik gminny) pisemnie upoważniona przez prezydenta/burmistrza/wójta.

Nie brakuje ci u nas chojraków (przynajmniej w gębie mocnych) z gatunku "mój dom – moja twierdza". Dla nich informacja: niewpuszczenie takiej kontroli kończy się wezwaniem na pomoc policji i mandatem za utrudnianie kontroli. Jeśli nawet masz w kotłowni porąbane mebelki – taniej kontrolę wpuścić i zapłacić jeden mandat niż dwa.

Chyba, że w piwnicy masz do ukrycia jeszcze coś, co podpada pod inne paragrafy i być może cięższe kary 😉

Za co można dostać mandat paląc w piecu

Spalanie odpadów

Karalne jest spalanie w domowych warunkach wszelkich odpadów.

Definicja odpadu jest bardzo luźna i szeroka. Tutaj jest o tym dłuższy elaborat, ale na końcu i tak decyduje wiedza/opinia kontrolera i/lub sądu.

Odpadami, za których spalanie na pewno dostaniesz karę w razie kontroli są np.:

• śmieci z gospodarstwa domowego
• tworzywa sztuczne
• stare meble
• opony
• impregnowane drewno (np. stary płot, stary parkiet)
• płyty drewnopochodne (np. resztki paneli podłogowych z ostatniego remontu)

Ale równie dobrze zarobić mandat można za spalanie większych ilości kartonów po wyżej wspomnianym remoncie. Bo formalnie jest to odpad.

Spalanie paliw zakazanych w lokalnej uchwale antysmogowej

Wszystkie lokalne uchwały antysmogowe zakazują stosowania najlpodlejszych rodzajów paliw. Przeważnie ich lista przedstawia się tak lub podobnie:

• muł węglowy i flotokoncentrat
• miał węglowy o dużym udziale drobnego ziarna
• węgiel brunatny
• mokre, niesezonowane lub źle sezonowane drewno – o wilgotności ponad 20%

Z tej listy pierwsze trzy sztuki są już raczej historyczne – paliwa takie przeważnie wypadły ze sprzedaży. Można natomiast dość łatwo naciąć się na mandat za palenie mokrym drewnem. Uwaga: zakup drewna w markecie albo od handlarza zarzekającego się że jest sezonowane wcale nie gwarantuje, że faktycznie będzie ono suche. Tutaj dokładne informacje o poprawnym sezonowaniu drewna.

Palenie w kotle/piecu którego termin wymiany minął

Lokalne uchwały antysmogowe przewidują różne terminy wymiany kotłów, pieców i kominków. Póki co (początek 2022) pierwsze terminy wymian części kotłów upłynęły tylko w woj. śląskim i podkarpackim – ale niebawem będzie tego więcej.

Intensywność egzekwowania tego obowiązku jest różna w poszczególnych gminach. Jedne ostro ruszyły do kontroli początkiem stycznia – innym zupełnie się nie spieszy. Może być tak, że długo żadnej kontroli nie uświadczysz. Ale jak już się trafi a nie udokumentujesz wykazania żadnej inicjatywy w kierunku wymiany kotła – to będzie mandacik.

Nowoczesny kocioł bez bufora / spalanie niewłaściwego paliwa

Kupujesz nowy kocioł 5. klasy / Ecodesign. Myślisz, że teraz to już święty spokój o ile tylko nie zaczniesz palić opon. A tu niespodzianka:

• Kocioł zasypowy (bez podajnika) musi być zamontowany wraz z buforem ciepła. Inaczej nie jest kotłem 5. klasy – nie spełnia żadnej normy emisyjnej. Za to będzie groził mandat tak jak za posiadanie kotła bez żadnego certyfikatu.
• Masz kocioł 5. klasy, nawet z buforem, ale w certyfikacie on ma napisane paliwo: węgiel. A ty ostro palisz w nim drewnem, w kotłowni są stosy drewna. Za to też będzie mandat jak za kocioł bez żadnego certyfikatu – bo masz kocioł z certyfikatem na węgiel, bez certyfikatu na drewno.

Jaką karą może się zakończyć kontrola kotłowni

Za każde z wyżej wymienionych wykroczeń jest dostępny ten sam repertuar kar:

• upomnienie
• mandat od 50zł do 500zł

Mandatu masz prawo nie przyjąć. Wtedy sprawa ląduje w sądzie – a tam górny pułap kary to 5000zł. Oczywiście jeśli jesteś pewny swojego to opłaca się iść do sądu, ale z tą pewnością trzeba ostrożnie. Musi być ufundowana na jakiejś wiedzy i znajomości przepisów a nie samej bucie i rozdymanym ego. Inaczej sąd cię wyjaśni w kwadrans i zapłacisz wyższą karę niż gdybyś bez szemrania przełknął mandat.

Aha – za "tę samą rzecz" możesz dostać mandat wielokrotnie:

• dziś palisz meblami, dostajesz mandat; jeśli kontrola wpadnie jutro, za tydzień lub miesiąc i znów zastanie dowody na palenie meblami – kolejny mandat.
• dziś palisz w kotle, którego termin wymiany minął – dostajesz mandat; za tydzień lub miesiąc, jeśli kotła nie wymienisz ani nawet kroku w tym kierunku nie zrobisz, znów dostaniesz mandat.

Za co na 100% mandatu NIE dostaniesz

Nie ma mandatu za kopcenie węglem i drewnem – legalnymi paliwami.

Możesz dymić jak pancernik Potiomkin – za to mandatu dostać nie możesz. Chyba, że zadymisz ruchliwą ulicę i w wyniku tego zadymienia dojdzie do poważnego wypadku... Ale bezpośrednio za sam fakt kopcenia nie ma w Polsce kar.

Wściekłym sąsiadom pozostaje jedynie cywilna droga sądowa. Musieliby udowodnić, że twoje kopcenie jest nadzwyczaj uciążliwe – bardziej, niż to się przyjęło w Polsce kopcić.

To że kar za kopcenie nie ma – nie oznacza, że nie ma konsekwencji...

• Twoje kopcenie hoduje zwolenników całkowitego zakazu palenia węglem i drewnem. Cały ten portal od swego zarania uczy, jak palić poprawnie – czyli nie kopcić. Na wściekłym kopceniu tracisz pieniądze, marnując ~1/3 opału. Wściekłym kopceniem produkujesz wściekłych ludzi, którzy potem naciskają na władze, aby zakazywać palenia węglem i drewnem, bo mają wokół siebie takie zakały, które faszerują ich smołą i sadzą a którym nie można inaczej do rozumu przemówić.
• Możesz się spotkać z różnymi formami "linczu" ze strony otoczenia. Np. ciągłym nasyłaniem kontroli, które nie zakończą się karą, bo kopcisz węglem i drewnem w legalnym kotle. Ale będą na tyle uciążliwe, że co słabsze jednostki pod wpływem presji psychicznej wymieniają kocioł lub migrują na gaz.