Palisz węglem za ~1000zł/t albo zwracasz prezent – taka niespodzianka bywa „ukryta” w programach dotacji do kotłów węglowych. Wymogi wielu producentów względem paliwa są tak wyśrubowane, że trudno odpowiedni węgiel dostać, a jeśli już się uda, to jego cena jest powalająca. Paląc czymś tańszym ryzykuje się konieczność zwrotu całej dotacji. Niby wszystko jest w umowie, którą każdy przed podpisaniem przeczytał, ale pewnie mało kto zdawał sobie sprawę, że dostępność i cena paliwa do „sprezentowanego” mu kotła może być takim problemem.
Na przykładzie listy kotłów do małopolskiego RPO sprawdźmy które z dostępnych na rynku ekogroszków „pasują” do dotowanych kotłów.
Komu to służy?
Dlaczego kotły węglowe zmierzają w tak absurdalnym z punktu widzenia zwykłego palacza kierunku? Śrubowanie parametrów paliwa to najprostsza droga do spełnienia norm emisji i otwarcia sezamu z dotacjami. Nie trzeba zbyt mocno inwestować w rozwój a sprzedaż się kręci.
Jednak firmy stosujące taką politykę nie dostrzegają, że piłują pień drzewa, z którego gałęzi wyrośli. Ludzie nie palą węglem z miłości do węgla lecz z powodu niskich kosztów i dostępności tego ogrzewania. Kotły automatyczne na jeden rodzaj paliwa o najwyższej jakości i cenie nie mają już żadnej z tych zalet. Za chwilę ogrzewanie węglowe stanie się drogim sportem niedostępnym dla tych, którzy taniego ciepła najbardziej potrzebują. Nie trzeba formalnie zakazywać węgla – on sam się takim sposobem zlikwiduje.
Wymagania kotłów dotacyjnych co do paliwa
Poniżej lista kotłów węglowych zaczerpnięta z małopolskiej listy urządzeń spełniających wymogi Ecodesign wraz z parametrami paliwa dla poszczególnych kotłów według zapisów w ich DTR.
Wszystko to są dane aktualne na dzień napisania tego artykułu. Danych aktualnych szukaj na stronach producentów i w DTR poszczególnych kotłów – mogły się od tamtego czasu pozmieniać!
| Kocioł | Rodzaj paliwa | Kaloryczność | Typ | Granulacja | Wilgotność | Popiół | Siarka | Spiekalność (RI) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PEREKO KSM | Węgiel kamienny | 26-30MJ/kg, najlepiej ≥ 28MJ/kg | – | 5-30 mm | < 20% | 5% | 0,6% | – |
| Drew-Met MJ-EKONOMIK | Węgiel kamienny | 27-28MJ/kg | 31.2 | 5-25 mm | < 15% | < 7% | – | < 5 |
| Kołton Ecomatix | Węgiel kamienny | – | 31.2 | 5-28 mm | „suche paliwo” | – | – | – |
| Defro Sigma | Węgiel brunatny | 21-23MJ/kg | – | 5-25 mm | < 15% | < 7% | 0,6% | 0-1% (?) |
| SAS Efekt | Węgiel kamienny | > 28MJ/kg „w stanie suchym” | – | 5-25 mm | ≤ 11% | 2-7% | < 0,6% | < 5 (max. 10) |
| Serigstad-Elektromet NES V | Węgiel kamienny | > 15MJ/kg | – | 5-25 mm | ≤ 15% | – | – | – |
| MCE V7 | Węgiel kamienny | ≥ 26MJ/kg | 31.2 | 0-25 mm | < 15% | ≤5% | ≤0,6% | „niskie pęcznienie (nie zlepia się)” |
| Stalmark Eko pionier | Węgiel kamienny | – | – | 5-32 mm | < 9% | ≤ 10% | – | – |
| Galmet galaxia | Węgiel kamienny (ekogroszek Silesian) | 28,3MJ/kg | – | 8-20 mm | 4,4% | 7,87% | 0,4% | – |
| HKS Lazar | Węgiel brunatny | 18-21MJ/kg | – | 5-25 mm | < 15% | < 15% | – | < 10 |
| Komiz Sztoker+ | Węgiel kamienny | > 28MJ/kg | – | 5-25 mm | ≤ 11% | 2-7% | < 0,6% | < 5 |
| Termo-Tech Integra | Węgiel kamienny | – | 31.2 | 5-25 mm | < 11% | – | – | – |
| Klimosz LE 20 | Węgiel kamienny | > 26MJ/kg | 31 / 31.1 | 8-25 mm | < 15% | < 10% | – | < 20 |
| Elektromet EKO-KWP V | Węgiel kamienny | > 15MJ/kg | – | 5-25 mm | ≤ 15% | < 10% | – | – |
| Krzaczek SKP-ECO | Węgiel kamienny | 27-28MJ/kg | – | 5-31 mm | < 15% | < 7% | < 0,6% | < 5 (max. 10) |
Kuriozum na tej liście stanowią kotły Defro Sigma oraz HKS Lazar – spełniające wymogi Ecodesign tylko przy spalaniu węgla brunatnego, którego to paliwa zgodnie z uchwałą antysmogową od 1. lipca b.r. nie będzie można stosować na terenie województwa małopolskiego. Co prawda zgodnie z wywieszonym na w/w stronie regulaminem umieszczenie urządzenia na liście nie oznacza, że na pewno otrzyma się na nie dotację, ale kto wie, czy ktoś przypadkiem nie dostał…
Szybki przegląd rynku ekogroszków
Poniżej szybka lista popularnych ekogroszków – na pewno nie kompletna, ale pokazująca przekrój rynku: od paliw najsłabszych po najbardziej „luksusowe”. Ceny aktualne na obecną chwilę, raczej niższe niż średnia roczna z powodu martwego sezonu w handlu opałem na ten okres przypadającego.
| Paliwo | Kaloryczność | Typ | Granulacja | Wilgotność | Popiół | Siarka | Spiekalność (RI) | Cena za 1t |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jaret | 21-22MJ/kg | 31.2 | 5-25mm | 16-22% | 6-10% | ≤ 1,2% | < 10 | 840zł |
| Jaret Plus | 24-25MJ/kg | 31.2 | 5-25mm | ≤ 10% | ≤ 8% | ≤ 0,8% | ≤ 10 | 928zł |
| Skarbek (KWK Piekary) | 26MJ/kg | 31.2 | 5-25 | ≤ 13% | ≤ 7% | ≤ 0,6% | ≤ 20 | 1000zł |
| Pieklorz | 26-28MJ/kg | 31.2 | 5-25mm | ≤ 10% | ≤ 6% | ≤ 0,8% | ≤ 10 | 960zł |
| Anmag | 24-25MJ/kg | 31.2 | 3-25mm | ≤ 10% | ≤ 8% | ≤ 0,8% | < 10 | 800zł |
| Anmag Gold | 25-27MJ/kg | 31.2 | 5-25mm | ≤ 10% | ≤ 7% | ≤ 0,8% | < 10 | 928zł |
| SAMBUDROL ekogroszek Classic | 26MJ/kg | ? | 5-25mm | 10% | 8% | 0,9% | < 20 | 720zł |
| SAMBUDROL ekogroszek Power | 27MJ/kg | ? | 5-25mm | 10% | 7% | 0,7% | < 20 | 840zł |
| SAMBUDROL ekogroszek Power MAX | 28MJ/kg | ? | 5-25mm | 10% | 6% | 0,6% | < 20 | 860zł |
| Prestige Classic | 25MJ/kg | 31.2 | 5-25mm | 6,6% | 7,8% | 0,64% | ? | 855zł |
| Prestige Premium | 28MJ/kg | 31.2 | 5-25mm | 5,4% | 5,6% | 0,68% | ? | 955zł |
| Prestige Platinum | 29MJ/kg | 31.2 | 5-25mm | 4,4% | 3,9% | 0,4% | ? | 995zł |
| EkoPrometeusz | 27-28MJ/kg | ? | 5-25mm | 5,9% | 5,8% | 0,31% | ? | 969zł |
| EkoSilesian | 28-30MJ/kg | ? | 5-25mm | 4,1% | 5,75% | 0,45% | ? | 999zł |
| Tauron Ekogroszek | ≥ 26MJ/kg | ? | 6-25mm | ≤ 10% | ≤ 9% | ≤ 1,0% | ≤ 18 | 799zł |
Po opał do jubilera?
Z konfrontacji wymogów dotacyjnych kotłów odnośnie paliwa i parametrów popularnych ekogroszków powstała poniższa tabela pokazująca jakimi paliwami można palić w danym kotle aby być w zgodzie z warunkami dotacji.
| Kocioł | Paliwa zgodne z DTR |
|---|---|
| PEREKO KSM | Prestige Platinum |
| Drew-Met MJ-EKONOMIK | EkoPrometeusz EkoSilesian Prestige Premium Prestige Platinum |
| Kołton Ecomatix | Wszystkie z listy poza Jaretem (zależy jak zinterpretować „suche paliwo”) |
| SAS Efekt | Prestige Platinum EkoSIlesian |
| Serigstad-Elektromet NES V | Wszystkie z listy poza Jaretem |
| MCE V7 | Prestige Platinum EkoSilesian |
| Stalmark Eko Pionier | Prestige Classic Prestige Premium Prestige Platinum EkoPrometeusz EkoSilesian |
| Galmet Galaxia | Prestige Platinum EkoSilesian |
| Komiz Sztoker+ | Prestige Platinum |
| Termo-Tech Integra | Wszystkie z listy poza Jaretem i Skarbkiem |
| Klimosz LE 20 | Prestige Premium Prestige Platinum EkoPrometeusz EkoSilesian |
| Elektromet EKO-KWP V | Wszystkie z listy poza Jaretem |
| Krzaczek SKP-ECO | Prestige Platinum EkoPrometeusz EkoSilesian |
Większość kotłów wymaga najlepszych czyli najdroższych węgli. Niektórzy producenci wpisali parametry tak szczegółowe i wyśrubowane, że tylko 1-2 rodzaje ekogroszku są w stanie je spełnić – te w cenie najbliższej 1000zł/t. Nie dostaniesz takiego paliwa na pobliskim składzie. Najbardziej „luksusowe” węgle można kupić przez internet z darmową dostawą w dowolne miejsce kraju – i dobrze, tylko że w skali kraju źródeł odpowiednio dobrego paliwa jest niewiele, co oznacza tendencję do wzrostu ceny i słabej dostępności przy zwiększonym popycie.
A przecież przed nami potężny wzrost zapotrzebowania na paliwo do kotłów automatycznych – małopolska uchwała antysmogowa, po części też śląska – stąd być może cenę 1000zł/t będziemy za parę lat wspominać z sentymentem.
W węglowo-urzędniczym światku absurdom nie ma końca a w razie wpadki po tyłku zbierze tylko szary obywatel, zwykle najmniej świadomy i najmniej winny:
- Producent, zapisując dokładne i wyśrubowane wymagania względem paliwa często pewnie nie spodziewa się, że ktoś będzie chciał/musiał je literalnie wypełniać – ot wpisuje to, na czym przeszedł badania, ew. takie parametry, które w razie pretensji ze strony klienta że „źle się pali” posłużą jako wymówka na złe paliwo.
- Konsument, podpisując umowę o dotację, pewnie nie zdaje sobie sprawy, ile będzie kosztować paliwo spełniające wymogi zapisane przez producenta i że najpewniej nie dostanie go z hałdy pod chmurką na pobliskim składzie, lecz będzie musiał ściągać je z drugiego końca Polski.
- W umowie małopolskiego RPO konsument zobowiązuje się umożliwić pobranie próbki paliwa do badań jego parametrów. Jaki jest tego sens i cel? Najlepsze, co zwykły człowiek może zrobić, to zaufać parametrom podanym przez sprzedawcę opału. Jeśli badanie wykaże, że paliwo jest gorsze niż producent deklarował – kto beknie? Nie ma chyba narzędzi, by udzielający dotacji (samorząd) ścigał kopalnię czy sprzedawcę opału – nie są one stronami umowy ani nie ma norm jakości węgla. Ma natomiast w ręku sznur od pętli, którą Kowalski założył sobie na szyję podpisując umowę o dotację. Jeśli paliwo będzie gorsze niż sprzedawca obiecywał, to na pewno nie powinien za to odpowiadać klient, ale… kto wie? Ten punkt wygląda na wyjście awaryjne dla urzędu, by radzić sobie z ewentualną polską kombinatoryką.
Co gmina to obyczaj?
Powyższe wynurzenia dotyczą małopolskiego programu dotacji. Gdzie indziej reguły mogą być zgoła inne, wymogu co do stosowanego paliwa nie ma lub nie jest specjalnie respektowany. Kto coś wie ze swojego podwórka lub doświadczył na sobie – niechaj się śmiało podzieli w komentarzu.